Γράψε Γραμμική Β ονλάιν!

Η Γραμμική Β είναι ένα συλλαβικό σύστημα γραφής της μυκηναϊκής ελληνικής, της αρχαιότερης μορφής της ελληνικής γλώσσας με τα μέχρι τώρα εξακριβωμένα ιστορικά δεδομένα. Το αρχαιότερο εύρημα αυτής της γραφής χρονολογείται στα 1450 π.Χ. Η Γραμμική Β προέρχεται από τη Γραμμική Α, η οποία απεικονίζει τη μινωική γλώσσα.

Η Γραμμική Β αποτελείται από 87 συλλαβογράμματα και πάνω από 100 ιδεογραφικά σύμβολα. Τα ιδεογραφικά αυτά σύμβολα απεικονίζουν αντικείμενα ή αγαθά. Δεν έχουν φωνητική αξία και δε χρησιμοποιούνται ποτέ ως σύμβολα λέξεων μέσα σε πρόταση.

Αν εξετάσουμε αποκλειστικά τη δομή του γραφικού συστήματος, χωρίς να λάβουμε υπ'όψιν τις ιδιαιτερότητές του, όπως τη μη χρήση των ιδεογραφικών συμβόλων μέσα σε προτάσεις, θα μπορούσαμε να πούμε πως αυτό η Γραμμική Β ως γραφή μοιάζει πολύ με τα ιαπωνικά.

Τα ιαπωνικά, όπως και η Γραμμική Β, διαθέτουν μικτό σύστημα γραφής, καθώς και στα δυο συστήματα χρησιμοποιούνται και συλλαβογράμματα, δηλαδή συλλαβές οι οποίες έχουν μόνο φωνητική αξία, ακριβώς όπως τα γράμματα ενός αλφαβήτου, και ιδεογραφικά σύμβολα, δηλαδή χαρακτήρες που απεικονίζουν μία λέξη.

Η διαφορά μεταξύ του ιαπωνικού συστήματος γραφής και της Γραμμικής Β είναι ότι τα ιαπωνικά, κυρίως εξαιτίας ιστορικών λόγων, έχουν δύο συλλαβάρια -το hirigana και το katakana, ενώ η Γραμμική Β, ένα και τα ιδεογράμματα της Γραμμικής Β είναι πολύ πιο περιορισμένα σε αντίθεση με αυτά της ιαπωνικής, η οποία τα αντλεί από τον αστείρευτο πλούτο των kanji, των γνωστών μας 汉字.

Η διαφορά που αφορά τα ιδεογράμματα μάλλον έχει να κάνει με τον στόχο της Γραμμικής Β, αφού αυτός περιοριζόταν στην καταγραφή της εκάστοτε περιουσίας του παλατιού (των Μυκηνών, των Θηβών, της Κνωσού, κ.α.), συνεπώς αυτά τα 100 ιδεογράμματα είναι μάλλον υπεραρκετά για τη χρήση αυτή. Επίσης, τα ιδεογράμματα της Γραμμικής Β δεν έχουν κάποια προφορά, κάτι το οποίο πάλι μάλλον σχετίζεται με το γεγονός ότι αυτό το σύστημα γραφής χρησιμοποιείτο για λόγους λογιστικούς.

Λαμβάνοντας υπ'όψιν τα παραπάνω, είναι άστοχο να συγκρίνεται η Γραμμική Β με την κινεζική, κυρίως διότι η κινεζική ποτέ δεν είχε αλφάβητο οποιασδήποτε μορφής, είτε με γράμματα είτε με συλλαβογράμματα. Αυτό που θα είχε ενδιαφέρον θα ήταν η σύγκριση των συλλαβογραμμάτων και των ιδεογραμμάτων της Γραμμικής Β με τους αρχαιότερους καταγεγραμμένους χαρακτήρες της κινεζικής χρονολογούμενους στην εποχή της Δυναστείας των Σαγκ (商朝 Shāng cháo)(1600 π.Χ. - 1046 π.Χ.). Αυτοί οι κινεζικοί χαρακτήρες είναι γνωστοί ως οι χαρακτήρες που βρέθηκαν χαραγμένοι πάνω σε οστά βοδιών και καβούκια χελωνών που χρησιμοποιούσαν οι μάντεις για να προβλέψουν τα μελλούμενα.

Εάν τρέχετε linux (ορθότερα GNU/Linux), έχουμε φτιάξει μία μέθοδο εισαγωγής για να μπορείτε να γράφετε στη Γραμμική Β στον υπολογιστή. Η εισαγωγή των συμβόλων της Γραμμικής Β γίνεται με αντίστοιχο τρόπο με την εισαγωγή των κινεζικών χαρακτήρων, δηλαδή εσείς γράφετε τη φωνητική απόδοση και στο κείμενο εμφανίζονται οι χαρακτήρες. Συνεπώς, αν γράψετε wanaka, θα εμφανιστούν τα σύμβολα της Γραμμικής Β που αντιστοιχούν σε αυτές τις τρεις συλλαβές.

Το μόνο που χρειάζεται είναι το πρόγραμμα ibus, κάτι το οποίο λογικά θα έχετε ήδη εγκατεστημένο εάν χρησιμοποιείτε λίνουξ και γράφετε κινέζικα εκεί. Αφού κατεβάσετε τα δύο αρχεία (1,2) σε κάποιον φάκελο του υπολογιστή σας, μετά από εκεί τρέχετε τις εντολές

sudo ibus-table-createdb -n /usr/share/ibus-table/tables/linearb.db -s linearb.txt

sudo cp linearb.svg /usr/share/ibus-table/icons/

και στο τέλος επανεκκινείτε το ibus με την εντολή

ibus-daemon -drx

Οδηγός για αυτήν την μέθοδο εισαγωγής (input method) υπήρξε η ιστοσελίδα www.studymongolian.net.

Δυστυχώς, μια αντίστοιχη μέθοδος για windows και mac δεν υπάρχει ακόμα, αλλά θα θέλαμε να ασχοληθούμε με κάτι τέτοιο στο μέλλον.

Εδώ, η αγγλική έκδοση του δεύτερου μέρους για όσους μη ελληνόφωνους ενδιαφέρονται για τη μέθοδο εισαγωγής της Γραμμικής Β για Linux.

Here, you may find the english version of the article's second part for all of you who don't speak Greek and are interested in an input method of Linear B for Linux.